مقاله

شهرت آن به دلیل نقش‌های خاص و سبک رنگرزی بسیار ابتدایی آن است

که ریشه در دل تاریخ دارد. به دلیل همین نوع رنگرزی،‌ هیچ‌گاه نمی‌توان دو پارچه دارایی شبیه به هم را دید؛ چون رنگ‌بندی و موج پارچه‌های بافته شده با هم متفاوت است.

به دلیل اینکه جنس این پارچه در گذشته از ابریشم طبیعی بوده و بسیار گران قیمت بوده است در جهیزیه عروس آن را به عنوان سرمایه و دارایی قرار می‌داده‌اند. امروزه اما دارایی بافی با نخ ویسکوز و ابریشم مصنوعی انجام می‌شود.

ایکات سه نوع است: ایکات تاری، ایکات پودی و ایکات تاری پودی.

بافت پارچه دارایی به وسیله دستگاه دارایی بافی انجام می‌شود، در ابتدای کار بافت باید الیافی که وظیفه رنگ آمیزی و پیاده کردن نقش بر پارچه را دارند رنگ آمیزی شوند؛ برای رنگ کردن الیاف در گذشته از رنگ‌های گیاهی، طبیعی و روش‌های سنتی استفاده می‌شده است و امروزه مانند سایر رنگرزی‌ها رنگهای شیمیایی جایگزین شده‌اند.

دارایی بافیهنر زیبای دارایی بافی

پیش از رنگرزی الیاف را مرتب و به دسته‌های مرتب ۳۰ یا ۴۰تایی تقسیم می‌کنند. پس از آن دسته‌های الیاف را از داخل دو تکه چوب که دارای سوراخ‌های زیادی هستند عبور می‌دهند به شکلی که ابتدا و انتهای دسته‌های الیاف به وسیله آنها مهار می‌شوند و مرتب در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند

تا ‌هنرمند بتواند به آسانی طرح را بر روی الیاف منتقل کند. برای جدا کردن تقریبی الیاف هم‌رنگ، مابین آنها را با نخ موم زده گره می‌زنند؛ البته این گره‌ها خیلی دقیق عمل نمی‌کنند اما تا حدودی الیاف هم‌رنگ را از هم جدا نگه‌ می‌دارند.

پس از دسته‌بندی الیاف نوبت به جان بخشیدن با رنگ به الیاف می‌رسد. در این مرحله دسته‌های الیاف را از دو تکه چوب باز می‌کنند و با توجه به طرح و رنگ تعیین شده، رنگ می‌کنند؛ پس از رنگرزی، دسته‌های الیاف را با آب می‌شویند تا رنگ روی الیاف ثابت شود.

بعد از رنگ گرفتن الیاف گره‌ها را از الیاف باز می‌کنند؛ با باز کردن گره‌ها، قسمت‌هایی که با گره از هم جدا شده بودند خیلی کم با دیگر رنگ‌ها مخلوط شده‌اند و زیبایی خاصی به الیاف رنگرزی شده‌ می‌دهند.

گام بعدی بافت پارچه است. بعد از چله‌کشی، نخ‌ها را به دستگاه دارایی بافی می‌بندند و بافت پارچه دارایی آغاز می‌شود. پارچه دارایی کمی حالت کشی دارد به همین دلیل طرح‌ها خیلی دقیق بر روی پارچه پیاده نمی‌شوند؛ به طور معمول طرح‌های دارایی ساده، هندسی و بزرگ هستند.

کاربرد دارایی بافی

پارچه بافته شده با این سبک دارای کاربردهای مختلفی است مثل: چادر شب، آستری، لحاف، بقچه و رومیزی که با توجه به نوع استفاده در اندازه و ابعاد مختلف بافته می‌شود.

بیشتر بدانید دارایی بافی، نساجی سنتی رو به زوال در یزد

بافت دارایی، روشی کهن در بافت پارچه‌های منقوش با رنگ پذیر کردن نخ‌ها پیش از بافتن آنهاست اما امروزه این هنر و صنعت مانند سایر دستباف‌ها با ماشینی شدن، رو به زوال رفته است.

«دارایی» یا «ایکات» واژه مالایی است که در زبان فارسی به آن دارایی گفته می‌شود. در مورد وجه تسمیه این نام، گفته می‌شود نام دارایی از آن جهت برای آن رایج شده است که در قدیم این پارچه جزء جهیزیه عروس و از وسایل و سرمایه‌های او بوده است و از این جایگاه، دارایی هر عروس محسوب می‌شده است.

هم‌چنین در باور عامه این نقل قول وجود دارد که چون اشخاص خاصی که این نوع پارچه را می‌خریدند، متمول بودند، به آن دارایی گفته‌اند.

بافت دارایی، روشی کهن در بافت پارچه‌های منقوش با رنگ پذیر کردن نخ‌ها پیش از بافتن آنهاست و به تدریج و به موازاتی که در کار بافتن پیش می‌رود، نقوش آن نیز نمودار می‌شود.

ایکات به معنی بستن یا گره زدن یا پیچاندن است و منظور از آن، شیوه بستن تار و پود از روی الگویی است که از پیش آماده شده است.

منبع: https://persianv.com/